ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΒΙΤΤΗ

Γνώρισα τον Γέροντα Ευσέβιο το καλοκαίρι του 1981, αφού απεφοίτησα από τη Θεολογική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Τον επισκέφθηκα στις κατασκηνώσεις της Μητροπόλεως Σιδηροκάστρου, όπου διέμεινε τότε. Αμέσως μετά έφυγα για το στρατό και, αρκετούς μήνες αργότερα, του έγραψα κάρτα από την Καλαμωτή της Χίου με ευχές για το νέο –τότε- έτος 1982, εξιστορώντας συγχρόνως και την ηθική κατάσταση που υπήρχε στο στρατό και τα προβλήματα που αντιμετώπιζα σαν θεολόγος - γραφεύς, δηλαδή βοηθός στρατιωτικού ιερέως, επιφορτισμένος να κάνω κηρύγματα για την θρησκευτική και ηθική διαπαιδαγώγηση των συναδέλφων μου στρατιωτών. Σ’ αυτή την κάρτα απάντησε ο π. Ευσέβιος στην ελαχιστότητά μου με την επιστολή που παραθέτω. Το κοσμικό μου όνομα τότε ήταν Μιλτιάδης.

Ας είναι η δημοσίευση αυτή ένα μικρό μνημόσυνο του αγίου, σοφού, και ασυνήθιστα ευγενικού και ταπεινού ανδρός.

Αρχιμ. Μελέτιος Απ. Βαδραχάνης


Σιδηρόκαστρο 12-1-1982


Αγαπητέ μου κ. Βαδραχάνη
Με αρκετή καθυστέρηση πήρα την πλούσια σε ευχάς αγάπης χριστουγεννιάτικη κάρτα Σας. Σας ευχαριστώ θερμά που με θυμηθήκατε.

Εύχομαι κι εγώ ολόψυχα να είναι η καινούργια χρονιά και για Σας (και για όλους μας) χρονιά διαποτισμένη από το πνεύμα της Σαρκώσεως και του μηνύματος της μετανοίας, που απηύθυναν στον κόσμο τόσο ο Πρόδρομος του Κυρίου όσο και ο ίδιος ο Κύριος, και φυσικά κατάφορτο από τους πρακτικούς της καρπούς. Οι καιροί μας, καιροί αποστασίας και γεμάτοι αυθάδεια και εσωτερική έπαρση αντιθεΐας, απαιτούν πνευματική ζυγοστάθμιση και «αρετήν ου την τυχούσαν» εκ μέρους των πιστών, ώστε να μας λυπηθεί ο Κύριος και να κατευ-νάσει την «επί αμαρτωλούς απειλήν του».

Όσα γράφετε είναι ατυχώς σωστά. Τα έχουμε ζήσει και δοκιμάσει και στους δικούς μας καιρούς. Το πνεύμα της αποστασίας, τόσο στο θεωρητικό όσο –και προ πάντων- στον πρακτικό τομέα, είναι αμετάβλητο. Οι άνθρωποι αμιλλώνται ο ένας τον άλλον ποιος να ξεπεράσει ποιον στην διαφθορά και την ηθική κ.λ.π. έκλυση. «Άνθρωπος εν τιμή ων ου συνήκε, παρεσυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς». Η διαπίστωση αυτή του ψαλμωδού παραμένει στο ακέραιο επίκαιρη. Ας μη τα χάνουμε όμως! «Μείζων ο εν ημίν»!

Μας έχει γίνει μια ειδική κλίση διαμέσου της ιδιότητας που έχουμε. Και έχουμε χρέος τόσο με εσωτερικό αγώνα όσο και με εξωτερική δράση να την κάνουμε ευεργετικά αισθητή στο όποιο περιβάλλον μας. «Ούτως ημάς λογιζέσθω άνθρωπος ως υπηρέτας Χριστού, ως οικονόμους μυστηρίων Θεού. Ό δε ζητείται εν τοις οικονόμοις, ίνα πιστός τις ευρεθή (Α΄ Κορ. 4,1-2).

Όπως καταλαβαίνετε, δεν πρόκειται για την ειδική ιερατική διακονία (τουλάχιστον όχι μόνο γι’ αυτήν), αλλά και για τη γενικότερη αποστολή, τη χα-ρισματική, κάθε πιστού στο περιβάλλον του. Και ακριβώς γι’ αυτό μας ζητείται η πιστότητα και η σταθερότητα, παρά την μη πιστότητα και την μη σταθερότητα του κόσμου, που «παράγει» όπως και «το σχήμα αυτού». Βέβαια αυτά δεν είναι κατορθώματα δικά μας· «ουκ εγώ δε, αλλ’ η χάρις του Θεού η συν εμοί» λέει ο ίδιος Απόστολος. Εάν λείψουν όμως και οι πιστοί, οι «εδραίοι και αμετακίνητοι» που έχουν εποικοδομηθεί επί τον «κείμενον (θεμέλιον) ος έστιν Ιησούς Χριστός» τότε τι θα υπάρξει σταθερό και μόνιμο σ’ ένα μεταβαλλόμενο κόσμο, όπου τα «πάντα ρει» υπό κάθε έννοια;

Εύχομαι ταπεινά να Σας στηρίζει και δυναμώνει ο Κύριος στο δύσκολο έργο της μαρτυρίας έργω και λόγω του Κυρίου Ιησού Χριστού και προ πάντων να προάγεσθε εσωτερικά «το οπτικόν της ψυχής» διηνεκώς «εκκαθαίροντες». «Και εν έξει αρετής γενόμενος μη μεριμνάτε περί κακώσεως πονηρών πνευμάτων (και των οργάνων των). Και έστω υμίν «φανερός της εις Θεόν προκοπής ο πλούτος και ο εις Θεόν έρως και η αγάπη, η εις τον Θεόν ενατένισίς τε και ανάβασις. Έτι δε ερωτικώς τε και απλήστως τη αναβάσει επεκτεινόμενος εκ γεύσεως θείου και εκστασίαν πόθου» μη σταθήτε μέχρι τα Σεραφίμ φθάσητε· μηδέ κοπάσητε της του νου νήψεως και ερωτικής υψώσεως, μέχρις αν άγγελος (το κατά δύναμιν) γένησθε, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών» (Ησύχιος ο Πρεσβύτερος1).

«Ταύτα σοι, Μιλτιάδη, ο της ευσεβείας φερώνυμος, ει και πράξεως διέψευσται. Άλλ’ ίσως ουχ όλως, αλλ’ ό ο Θεός έδωκεν, ο εν Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι αινούμενός τε και δοξαζόμενος υπό πάσης λογικής φύσεως…».

Σας χαιρετώ

Με πολλή αγάπη Χριστού
Ευσέβιος

κεγχριαίος2 μοναχός


1. Ησύχιος ο Πρεσβύτερος· έζησε στην Παλαιστίνη ως ιερομόναχος τον 4ο με 5ο αιώνα μ. Χ. (κοιμήθηκε το 433) και ανήκε στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων. Έγραψε συγγράμματα περί νήψεως και προσοχής του νου.

2. κεγχριαίος· αυτός που έχει το μέγεθος του κέγχρου. Κέγχρος είναι είδος φυτού και ο σπόρος του. Συνεπώς κεγχριαίος ο ελάχιστος, ο έσχατος, ο τελευταίος· ή όπως επεξηγεί ο ίδιος ο π. Ευσέβιος σε άλλη του επιστολή ο «υποκάτω πάντων και πάσης της φύσεως».

Πηγή προέλευσης

Λίγες σκέψεις ἀπό τήν Σουηδία γιά τήν ἁγία μνήμη τοῦ π. Εὐσεβίου.

Στίς 4 Νοεμβρίου τοῦ περασμένου ἔτους ἔφυγε ἀπό κοντά μας ὁ ἀείμνηστος, ὁ σεβαστός καί ὁ κατά πάντα ἀγαπητός π. Εὐσέβιος (Βίττης). Ἐγκατέλειψε τά ἐπίγεια γιά νά παέι κοντά στό νυμφίο τῆς καρδιᾶς του πού τόσο ἀγάπησε καί ὑπηρέτησε ὅλα τά χρόνια τῆς ἐπίγειας ζωῆς του. Αὐτός πού στήριξε ἑκαντοντάδες ψυχές στήν Ἑλλάδα καί ὄχι μόνο. Σέ πολλές χῶρες τῆς Εὐρώπης ὑπῆρχαν ἄνθρωποι πού ἀπευθύνονταν σ’ αὐτόν γιά προσωπικά καί οἰκογενειακά ζητήματα. Αὐτός πού ἀφιέρωνε ὦρες πολλές στό ἐξομολογητήριό του ἀκούωντας μέ ὑπομονή τόν πόνο καί τούς καΰμούς τῶν ἀνθρώπων πού τοῦ εἶχε ἐμπιστευθεῖ ὁ Θεός. Αὐτός πού προκειμένου ν’ ἀνακουφίσει καί νά δώσει λύσεις στά ποικίλα προβλήματά τους, ξαγρυπνοῦσε γι’ αὐτά καί μέσα στή σιγή τῆς νύχτας ἔστελνε πύρινες προσευχές στόν Κύριο γιά τήν ἐπίλυσή τους. Αὐτός πού γίνονταν δέκτης πλήθους ἐπιστολῶν καί πού παρά τό μεγάλο φόρτο ἐργασίας του, προσπαθοῦσε νά δώσει παρηγοριά καί συμβουλές ἀπαντώντας πότε μέ ἐπιστολές καί πότε μέ τηλεφωνήματα σέ ὅλους πού ζητοῦσαν τή συμπαράστασή του. Αὐτός πού τό πρόβλημα τοῦ καθενός τό ἔκανε δικό του καί ἀγωνιοῦσε γιά τήν ἐπίλυσή του. Αὐτός πού δέν ἔμεινε ἀδιάφορος μπροστά στά μεγάλα κοινωνικά, ἐκκλησιαστικά καί διεθνῆ ἀκόμη προβλήματα. Ἡ εὐαίσθητη καρδιά του καί ἡ ἀγάπη πού ἔτρεφε γιά ὅλα τά πλάσματα τοῦ Θεοῦ ἀγκάλιαζε τούς πάντες καί τά πάντα. Ἀπό τή μιά γωνιά τῆς Ἑλλάδος ἔφθανε ὡς τόν βόρειο πόλο καί ἀπό τόν βόρειο πόλο ὡς τήν ἄκρη τῆς Ἀφρικανικῆς Ἡπείρου. Αὐτός πού μέ τούς μοναδικούς λόγους καί τά θεολογικά συγγράμματά του ἄγγιζε κάθε χριστιανική ψυχή. Αὐτό ὅμως πού ἄφησε ἐποχή καί μᾶς παραδόθηκε ὡς βαριά παρακαταθήκη εῑναι τό ζωντανό παράδειγμά του. Μ’ αὐτό ἔδειξε τό δρόμο καί τόν τρόπο ἄν θέλουμε νά γίνουμε εὐάρεστοι στό Θεό καί νά σωθοῦμε. Εἴθε νά γίνει ὁ π. Εὐσέβιος ὁ δείκτης πορείας κάθε χριστιανοῦ. Αὐτό θά ἀποτελεῖ τό ὡραιότερο μνημόσυνο γιά τήν ἀνάπαυση τῆς ἁγίας ψυχῆς του.

Σεβαστέ καί ἀγαπημένε μας Γέροντα, τό κενό πού ἄφησες πίσω σου εἶναι τεράστιο! Μᾶς λείπεις πολύ. Ἡ ὁσία σου μνήμη θά εἶναι χαραγμένη βαθιά στήν καρδιά μας μέ ἀνεξίτηλα χρώματα. Ἄς ἔχουμε πάντα τήν ε ὐ χ ἠ σου! Ἀμ ή ν!

Χριστίνα Δ. ἀπό Στοκχόλμη.

Στίς 19 Ἀπριλίου τοῦ τρέχοντος ἔτους (2009) ἔστειλε ὁ ἀείμνηστος π. Εὐσέβιος τήν τελευταία ἐπιστολή στά ἀπανταχοῦ πνευματικά παιδιά του.(Ἑλλάδα, ἄλλες εὐρωπαΐκές χῶρες καί φυσικά καί στή Σουηδία). Μετά τίς θερμές εὐχές του γιά τίς ἄγιες ἡμέρες τοῦ Πάσχα, ἔγραφε τά ἑξῆς:

…” Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή θά ἤθελα νά σᾶς εὐχαριστήσω ”ἐκ ψυχῆς” τόν καθένα χωριστά καί ὅλους μαζί γιά τήν ἀγάπη, πού δείξατε μέ πολλούς τρόπους καί πρό πάντων μέ τίς πολύτιμες προσευχές Σας γιά τήν ἐλαχιστότητά μου. Ὁ Κύριος νά Σᾶς τήν ἀνταποδίδη μυριοπλάσια καί μέ κάθε τρόπο.

Ἐπειδή εἶναι ἀβέβαιη ἡ ἔκβαση τῆς ὑγείας μου, πού ἴσως ἀπαιτήση περισσότερον ἀπό τόν μέχρι τώρα χρόνο, γιατί καλή δέν πρόκειται νά γίνη, ἐκτός ἄν ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ εὐδοκήση γιά κάτι, πού ἀνθρωπίνως δέν προβλέπεται, θά Σᾶς παρακαλοῦσα θερμά ἐτοῦτο: Μή διστάζετε νά ἀπευθυνθῆτε σέ Πνευματικούς, στούς ὁποίους θά ἐπαναπαυθῆτε καί θά ἐμπιστευθῆτε τήν συνέχιση τῆς ἐν Κυρίῳ πνευματικῆς Σας πορείας. Ἔχετε ὄλη τήν εὐλογία νά προχωρήσετε ἀδίστακτα, γιατί ὁ ὑποφαινόμενος σήμερα ζῆ στοιχειωδῶς καί αὔριο φεύγει γιά πάντα. Αὐτό ὅμως δέν πρέπει νά ἐμποδίση τήν πρόοδό Σας στήν πνευματική Σας πορεία. Σκοπός τῆς πνευματικῆς πορείας δέν εἶναι ἡ προσκόλληση σέ πρόσωπα, πού σήμερα ζοῦν καί αὔριο πεθαίνουν ἤ ἀχρηστεύονται γιά ἱερό ἔργο χειραγωγίας ψυχῶν, ἀλλά ἡ ἕνωση ὅλων μας μέ τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Γι’ αὐτό προσευχή ὅλων μας καί στό ζήτημα αὐτό εἶναι ἡ θερμή δέηση:”Κύριε, γνώρισόν μοι ὁδόν ἐν ἧ πορεύσομαι”, γνώρισέ μου, Κύριε, τό δρόμο πού πρέπει νά βαδίσω καί στό ζήτημα εὐρέσεως τοῦ Πνευματικοῦ, πού χρειάζομαι. Τό ἴδιο κάνει γιά ὄλους Σας αὐτός πού ὑπογράφει τό παρόν μήνυμα. Γι’ αὐτόν πολύ μεγάλη του χαρά θά εἶναι ἡ πρόοδός Σας ἐν Χριστῶ καί ὄχι ἡ προσκόλληση σέ πρόσωπα, ἄρα καί στόν ὑποφαινόμενο, ὥστε νά δοξάζεται ὁ Κύριος, στόν ὁποῖο ἁρμόζει ὅλη ἡ τιμή καί ἡ ἀφοσίωση μέχρι τέλους μέ ὅλη τήν καρδιά μας. Ἀμήν.

Σᾶς χαιρετῶ ὅλους καί ὅλες μέ ὅλη μου τήν ἀγάπη ἐν Χριστῶ.

ἱερομ. Εὐσέβιος, ἀ.,
κεγχριαῖος μοναχός.

*Στίς 13 Δεκεμβρίου ἔγινε στόν Μητροπολιτικό ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῆς Ι.Μητροπόλεως Σιδηροκάστρου τό 40νθήμερο

ἐπίσημο μνημόσυνο τοῦ ἀειμνήστου καί ἀξιαγάπητου π. Εὐσεβίου. Τό μνημόσυνο πραγματοποίησε ὁ Σεβασμιώτατος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σιδηροκάστρου Μακάριος μέ συμμετοχή τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας Ἀναστασίου, Ἠγουμένων καί Μοναχῶν ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, Μοναχουσσῶν ἀπό διάφορα Μοναστήρια τῆς Μακεδονίας, ἱερέων καί πλῆθος κόσμου ἀπ’ ὅλη τήν Ἑλλάδα. Ὑπολογίζεται πώς τό πλῆθος πού συμμετεῖχε στό ἱερό μνημόσυνο τοῦ ἀξιομακάριστου π. Εὐσεβίου ἔφθανε περίπου τούς χιλίους! Μεταξύ τῶν λόγων πού ἐλέχθησαν γιά τόν π. Εὐσέβιο, παραθέτουμε ἔνα μικρό ἀπόσπασμα ἀπό τόν λόγο τοῦ Σεβασμιωτάτου Μακαρίου:…” Τά προσωπικά του βιώματα, ἡ ἀσκητική ζωή του, ὁ πόθος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ πού τόν συνεῖχε, ἡ ἐπίγνωση τῆς ματαιότητος τῶν ἐγκοσμίων πού εἶχε, προσέδιδαν στίς ὁμιλίες του μιά ἀσυνήθιστη πνευματική χάρη καί ὁ λόγος του ἀσκοῦσε βαθειά ἐπίδραση στίς καρδιές τῶν ἀκροατῶν του. Ἐξέπεμπε ζέση καί αὔρα πού ἀνέπαυε τό πνεῦμα ἐκείνων πού τόν ἄκουαν”.

* Ὁ ἀείμνηστος καί ἀκούραστος π. Εὐσέβιος, παρά τόν τεράστιο φόρτο ἐργασίας του (διακονοῦσε καί νουθετοῦσε ἑκατοντάδες ψυχές στήν Ἑλλάδα καί σέ ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες), δέν παρέλειπε ποτέ νά στέλνει τίς θερμές εὐχές του ἐν ὄψει τῶν μεγαλων ἑορτῶν. Ἔτσι σ’ ἔνα ἀπό τά πολλά γράμματά του βρήκαμε τήν παρακάτω εὐχή πού τή ἔστειλε τό 1996 στά πνευματικά του παιδιά στή Σουηδία. Ἐπειδή εἶναι ἐπίκαιρη παραθέτουμε ἕνα μικρό ἀπόσπασμα πού περικλείει τίς θερμές εὐχές του γιά τήν γιορτή τῶν Χριστουγέννων:

”Πλησιάζουν ἤδη καί πάλι οἱ ἄγιες ἡμέρες τῶν μεγάλων ἑορτῶν μέ προεξάρχουσα τή γιορτή τῶν Χριστουγέννων. Μέ ὅλη μου τήν καρδιά εὔχομαι σέ ὄλους σας νά εἶναι εὐλογημένες ἀπό κάθε ἄποψη οἱ ἡμέρες αὐτές, πλούσιες σέ χάρη καί ἐκπλήρωση κάθε ποθητοῦ ἐν Κυρίω, μέ ἐπάξια ὑποδοχή τοῦ Ἐρχομένου ἀπό τόν Οὐρανό. Ἡ ἐκκλησία μας μᾶς ὑπενθυμίζει σχετικά πῶς νά τόν δεχτοῦμε. Πολύ χαρακτηριστικά λέει μέσω τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου της: ”ἱδού εἰς τά ἴδια παραγίνεται Χριστός΄ οἰκειωθῶμεν ἐν χάριτι δι’ ἀρετῶν΄’ενθέων αὐτῶ πιστοί΄ καί τοῦτον δεξώμεθα καί ψυχή καί καρδία φωτιζόμενοι”. Ἦρθε, λέει, ὁ Χριστός στό σπίτι του. Μακάρι νά γίνουμε δικοί του μέ ἀρετές μέσω τῆς χάριτός του ὡς πιστοί του ἀνταποκρινόμενοι σέ ὄ,τι αὐτός ἔκανε γιά μᾶς. Καί ἄς τόν ὑποδεχτοῦμε μέ φωτισμένη καρδιά καί/ὅλη μας τήν ὕπαρξη. Ἔτσι τά φετεινά μας Χριστούγεννα θά γίνουν – πρέπει νά γίνουν! – ἀφορμή γιά νά μεταμορφωθοῦμε σέ ”τέκνα φωτός” καί ”φωτί καθαρωτάτῳ ἑλλαμπόμενοι” νά φανοῦμε γνήσιοι ὑμνητές του? ἔργῳ καί λόγῳ.

* Μέ ἰδιαίτερη ἀγάπη τιμήθηκε ὁ Ἅγιος Νικόλαος στή μικρή ὄαση τοῦ βορρᾶ, στό Ραῖτβικ. Οἱ πιστοί πού εἶχαν καταφθάσει ἐκεῖ, ὄχι μόνο ἀπό τή Σουηδία ἀλλά καί ἀπό τήν Ἑλλάδα γιά τό σκοπό αυτό, ἔστειλαν θερμές προσευχές ὔμνους καί τροπάρια στόν μεγάλο Ἅγιο, στό Θεό, στήν Παναγία καί σ’ ὅλους τούς ἁγίους. Τό πανέμορφο ἐκκλησάκι, φτιαγμένο μέ ἰδιαίτερη χάρη ἀπό τά εὐλογημένα χέρια τοῦ πατρός Εὐσεβίου καί ἡ ἔλλειψη Θείας Λειτουργίας προκάλεσαν, ὅπως ἤταν φυσικό, πολύ πόνο στούς πιστούς. Καί οἱ γεμᾶτες πόνο προσευχές, διέσχισαν τό στερέωμα καί ἀνέβηκαν ”ὡς θυμίαμα ἐνώπιoν” τοῦ Θεοῦ. Συγκινητικά ἦταν τά τηλεφωνήματα φίλων καί γνωστῶν ἀπό τήν Ἑλλάδα. Ἰδιαίτερα συγκινητικά καί παρήγορα ἦταν τά γεμάτα πατρική στοργή καί ἀγάπη τηλεφωνήματα πνευματικῶν πατέρων ἀπό τήν Ἑλλάδα. Ἅς ἕχουμε τήν εὐχή τοῦ πατρός Εὐσεβίου καί τῶν πατέρων.

* Στίς 12 Δεκεμβρίου μνήμη τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος Τριμυθοῦντος, πραγματοποίησε τό συμβούλιο τῆς Ἀδελφότητάς μας, τό 40ήμερο μνημόσυνο τοῦ ἀειμνήστου πνευματικοῦ μας π. Εὐσεβίου. Τό μνημόσυνο ἔγινε κατά τή διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας στόν Μητροπολιτικό ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στή Στοκχόλμη ἀπό τόν φιλλανδικῆς καταγωγῆς ἱερέα, σεβαστό π. Ἰωάννη. Ἡ συγκίνηση τῶν πνευματικῶν παιδιῶν τοῦ π. Εὐσεβίου ἀλλά καί τῶν ἄλλων πιστῶν πού συμμετεῖχαν στό μνημόσυνο ἦταν μεγάλη! Ἄς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη του καί ἄς ἔχουμε τήν εὐχή του.